Isotretinoin - thuốc điều trị mụn gây trầm cảm.

Bạn bắt đầu dùng isotretinoin (AKA Accutane) để điều trị mụn. Nhưng bạn đang lo lắng vì bạn đã nghe nói rằng thuốc isotretinoin có thể gây ra trầm cảm và suy nghĩ tự sát.

Vì vậy bài báo này sẽ giải thích cho bạn những câu hỏi, hoang mang xoay quanh vấn đề này.

Hình 1. Một sản phẩm của isotretenoin dạng uống

Isotretinoin là gì?

Trước tiên, chúng ta hãy tìm hiểu một chút về loại thuốc này.

Isotretinoin là một loại thuốc uống được sử dụng để điều trị mụn ở mức nghiêm trọng. Đôi khi được sử dụng để điều trị mụn cứng đầu và không bị tác động với các loại thuốc trị mụn khác.

Hình 2. Công thức hóa học của Isotretinoin

Isotretinoin được bán dưới nhiều tên khác nhau, như Absorica và Zenatane, và cũng như isotretinoin chung. Tất cả các loại thuốc này có cùng thành phần hoạt chất và tất cả đều hoạt động theo cùng một cách.

Isotretinoin có gây trầm cảm?

Không có sự liên quan tuyệt đối giữa isotretinoin và trầm cảm. Đối với mỗi nghiên cứu có nguy cơ trầm cảm cao hơn ở người sử dụng isotretinoin, thì có một người không có nguy cơ như vậy. Nhưng đối với một số ít người, dường như isotretinoin có thể gây trầm cảm.

Hãy tham khảo một số nghiên cứu về Isotretinoin gây trầm 

cảm đã được công bố trên thế giới.

Nguồn	Loại nghiên cứu	Số liệu	Kết quả/ nhận xét
	Nghiên cứu thuần tập sử dụng dữ liệu y tế của Canada và Anh	7195 người sử dụng isotretinoin 13700 người sử dụng kháng sinh (Canada) 340 người sử dụng isotretinoin 676 người sử dụng kháng sinh (Anh)	Tỷ lệ mắc chứng rối loạn thần kinh và tự sát đã được so sánh giữa isotretinoin và người sử dụng kháng sinh (trước và sau điều trị). Không tăng nguy cơ trầm cảm, tự sát.
	Phân tích đối xứng theo đơn thuốc.	2821 người sử dụng isotretinoin theo dữ liệu của dược Hoa Kỳ	Bệnh nhân được điều trị với isotretinoin kèm với thuốc chống trầm cảm. Tỉ lệ sau điều trị không quá 1.0%
	Theo dõi phân tích dữ liệu thống kê	Tất cả những tác dụng có hại và so sánh thuốc trong dữ liệu của FDA	Trong 36 trường hợp tự tử thì có 6 trường hợp có sử dụng isotretinoin.
	Nghiên cứu khả thi, không kiểm soát	189 bệnh nhân được điều trị bằng isotretinoin trong vòng 4 tháng.	4% được báo cáo là có bệnh trầm cảm – Kết quả chủ quan dựa theo các câu hỏi được kiểm tra lâm sàng.

Trong khi trầm cảm xảy ra ở một số người không có tiền sử rối loạn, nhiều người có các yếu tố nguy cơ khác như lạm dụng chất gây nghiện, tiền sử gia đình trầm cảm, hoặc các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống của họ, có thể đã góp phần làm trầm cảm của họ.

Đối với những người có rối loạn lưỡng cực, cũng có vẻ là một trầm cảm trầm trọng hơn trong khi dùng isotretinoin.

Hầu hết những người bị trầm cảm khi sử dụng isotretinoin phát hiện ra rằng các triệu chứng của họ đã biến mất khi ngừng sử dụng thuốc. Nhưng đối với một số người, trầm cảm và hành vi tự sát vẫn tồn tại trong một số trường hợp, ngay cả sau khi họ bỏ thuốc bằng isotretinoin.

Các giả thuyết về nguyên nhân gây trầm cảm ơn Isotretinoin

Mặc dù các báo cáo trường hợp đề xuất một mối quan hệ giữa sử dụng isotretinoin và trầm cảm, không có liên kết nào được chứng minh. Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã trình bày một vài lý thuyết.

Isotretinoin có nguồn gốc từ vitamin A. Vitamin A chịu trách nhiệm cho nhiều chức năng trong hệ thần kinh trung ương.

Các nhà nghiên cứu tin rằng isotretinoin có thể làm gián đoạn cách serotonin được tạo ra và sử dụng bởi cơ thể. Mức độ serotonin thấp có liên quan đến trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, rối loạn lo âu, và xâm lược.

Một giả thuyết khác xem làm thế nào isotretinoin gây ra những thay đổi trong vùng não gọi là vùng hippocampus. Hippocampus tạo ra các tế bào thần kinh liên tục, một quá trình được gọi là neurogenesis.

Sự hình thành nơ-ron trong vùng hippocampus bị giảm đi trong khi dùng isotretinoin (ít nhất ở chuột và chuột). Sự giảm neurogenesis này có thể là lý do sinh học gây trầm cảm trong khi dùng isotretinoin.

Nó được giả thuyết rằng những người mà trong đó hình thành nơ-ron đã được giảm một cách nào đó có thể dễ bị tổn thương do sự giảm neurogenesis gây ra bởi isotretinoin hơn những người khác. Điều đó có thể giải thích tại sao một số người dường như phát triển trầm cảm trong khi dùng isotretinoin trong khi những người khác lại không làm.

Bạn có thể làm gì

Các báo cáo về trầm cảm và hành vi tự sát liên quan đến sử dụng isotretinoin có thể rất đáng sợ, nhưng điều quan trọng là phải hiểu rằng những phản ứng phụ này rất hiếm.

Điều quan trọng nhất bạn có thể làm là nói chuyện thẳng thắn với bác sĩ da liễu của bạn

Tài liệu tham khảo:

Borovaya A, Olisova O, Ruzicka T, Sardy M.  "Does Isotretinoin Therapy of Acne Cure or Cause
Depression?"  International Journal of Dermatology. 2013 Sep; 52(9):1040-52.

Huang YC, Cheng YC. "Isotretinoin Treatment for Acne and Risk of Depression: A Systematic Review and Meta-analysis." Journal of the American Academy of Dermatology. 2016 Mar; pii: S0190-9622(16)31289-0.

Ludot M, Mouchabac S, Ferreri F.  "Inter-relationships between Isotretinoin
Treatment and Psychiatric Disorders: Depression, Bipolar Disorder, Anxiety, Psychosis and S
uicide Risks."  World Journal of Psychiatry.  2015 Jun 22; 5(2): 222-7.

Melnik BC. "Apoptosis May Explain the Pharmacological Mode of Action and Adverse Effects of Isotretinoin, Including Teratogenicity." Acta Dermato-Venereologica. 2017 Feb;97(2):173-181.

Wolverton SE, Harper JC.  "Important controversies associated with isotretinoin therapy for acne."  Am J Clin Dermatol.  2013 Apr; 14(2):71-6.