Cấu trúc của da

Da là cơ quan lớn nhất của cơ thể. Vậy có khi nào bạn thắc mắc da chúng ta đóng vai trò gì trong cơ thể? Nó phục vụ nhiều chức năng quan trọng:

• Bảo vệ cơ thể khỏi chấn thương;
• Điều chỉnh nhiệt độ cơ thể;
• Duy trì cân bằng nước và điện giải;
• Cảm nhận kích thích đau đớn và dễ chịu;
• Tham gia tổng hợp vitamin D;
• Da giữ các dưỡng chất quan trọng, là rào cản chống lại các nguy hại từ môi trường bên ngoài như tia cực tím, vi khuẩn ...
• Bất cứ thứ gì cản trở chức năng của da hoặc gây ra sự thay đổi về bề mặt của da có thể có những hậu quả quan trọng đối với sức khoẻ thể chất và tinh thần.

Cấu trúc củ da gồm các lớp biểu bì, mô, dây thần kinh và các mạch máu

Da có 3 lớp: biểu bì, hạ bì, lớp mô dưới da; Phía bên dưới của da là các dây thần kinh; dây thần kinh kết thúc; các tuyến; nan lông; mạch máu.

Biểu bì

Là lớp da ở phía ngoài cùng mà chúng ta có thể nhìn và chạm vào được, lớp biểu bì bảo vệ chúng ta tránh khỏi các độc tố, vi khuẩn là tránh mất các chất lỏng cần thiết.

Nó bao gồm 5 lớp tế bào. Các tế bào được sản sinh ở lớp trong cùng, di chuyển đến bề mặt da. Từ đó, chúng phát triển và trải qua nhiều sự thay đổi. Đây chính là quá trình được biết như là quá trình sừng hóa (hay sự hình thành sừng ở biểu bì), khiến mỗi lớp của tầng biểu bì trở nên khác biệt.

Cấu tạo của lớp biểu bì

1-Lớp đáy (hay stratum basale): là lớp trong cùng của biểu bì nơi các tế bào keratinocyte được sản sinh.

2-Lớp tế bào sinh trưởng (hay Stratum spinosum): các tế bào keratinocytes sản sinh chất sừng (các sợi protein) và trở nên có hình con suốt.

3-Lớp hạt (hay stratum granulosum): Quá trình sừng hóa bắt đầu- các tế bào sản sinh ra các hạt nhỏ và các hạt này di chuyển lên trên, biến đổi thành chất sừng và các lipid biểu bì.

4-Lớp bóng (hay stratum lucidium): Các tế bào bị ép nhẹ, trở nên bằng phẳng và không thể phân biệt được.

5-Lớp sừng (hay stratum corneum): Là lớp ngoài cùng của biểu bì, trung bình có khoảng 20 lớp da và các tế bào chết đã được dát mỏng, phụ thuộc vào vùng da của cơ thể. Những tế bào chết này bong ra thường xuyên trong quá trình tróc vảy. Lớp sừng là nơi cư trú của các tuyến mồ hôi và các tuyến bã nhờn.

Hạ bì

Hạ bì thì dày, đàn hồi, là lớp giữa của da và bao gồm 2 lớp:

1-Lớp đáy (hay stratum reticulare): là vùng rộng và dày, nơi tiếp giáp với hạ bì.

2-Lớp lưới (hay stratum papillare): được định dạng hình làn sóng và tiếp xúc với biểu bì

Phần cấu trúc chính của lớp  hạ bì là sợi collagen, sợi đàn hồi và các mô liên kết- giúp cho làn da độ khỏe mạnh, linh hoạt mang đến sự  trẻ trung hơn cho da. Các cấu trúc này thì gắn chặt với một chất như gel (có chứa axit hyaluronic), có khả năng cao trong việc liên kết với phân tử nước giúp duy trì được thể tích của da.

Lớp hạ bì đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi ảnh hưởng của các nhân tố bên ngoài cũng như nuôi dưỡng  lớp ngoài cùng:

Lớp hạ bì dày, có cấu trúc giúp làm nhẹ đi các tác động từ bên ngoài và khi tổn thương xảy ra, chúng có chứa các mô liên kết giúp làm lành vết thương như nguyên bào sợi và dưỡng bào .

Là  nơi có chứa nhiều mao mạch máu giúp nuôi dưỡng biểu bì và loại bỏ chất thải.

Tuyến bã nhờn (nơi sản sinh dầu cho bề mặt da) và tuyến mồ hôi (nơi vận chuyển nước và axit lactic tới bề mặt da) thì đều được đặt tại lớp hạ bì. Các chất lỏng này kết hợp với nhau tạo nên lớp màng hydrolipid.

Lớp mô dưới da.

Lớp da ở phía trong cùng là nơi tạo ra năng lượng của cơ thể, đồng thời hoạt động như một tấm đệm và cách nhiệt cho cơ thể . Chúng bao gồm:

Các tế bào mỡ: gắn kết lại với nhau thành nhóm như  một lớp đệm.

Các sợi collagen đặc biệt (được gọi là vách mô hay đường ranh giới): bao gồm các mô liên kết mềm xốp giúp giữ các tế bào chất béo gắn kết  lại với nhau.

Các mạch máu.

Số lượng các tế bào chất béo ở mô dưới da thì khác nhau ở các vùng trên cơ thể . Hơn  nữa, sự tạo thành các tế bào này cũng khác nhau giữa nam và nữ,cũng như cấu trúc của các bộ phận khác của da.

Làn da thay đổi xuyên suốt cuộc đời của mỗi người. Tìm hiểu thêm tại làn da ở các độ tuổi khác nhau.

Tài liệu tham khảo:

(1)Clinical Infectious Diseases, Volume 38, Issue 12, 15 June 2004, Pages 1673–1681,

(2)New insights into skin structure: scratching the surface, Gopinathan Kmenon, Avon Products, Inc.–Global R&D, Avon Place, Suffern, NY 10901, USA

(3)Skin structure and mode of action of vesicles J.ABouwstraP.LHoneywell-Nguyen

(4) Leiden/Amsterdam Center for Drug Research, Gorlaeus Laboratories, Leiden University, P.O. Box 9502, 2300 RA Leiden, The Netherlands.

(5) Skin of color: Biology, structure, function, and implications for dermatologic diseas, Susan C.TaylorMD, Skin of Color Center, Department of Dermatology, St. Luke's-Roosevelt Hospital, New York. New York, New York